Yapay Zeka Koçluğu
Yapay zeka bizlere koçluk yapabilir mi? Evet yapabilir. Ama henüz değil! Elbette yapay zeka yakın bir gelecekte bizlere koçluk yapar hale gelecektir. Belki yaptığı şeye doğrudan koçluk ismini vermeyeceğiz. Onu daha çok bir yaşam asistanı olarak adlandıracağız. Örneğin gelecekte satın aldığımız bir robotun temel özelliği evi düzenlemek olurken, bir diğer özelliği de hayatımıza çekidüzen vermek şeklinde olacaktır. Aslında yapay zeka geliştikçe ve insansı özellikler kazandıkça, bir insanın yapabildiği her şeyi yapar hale gelecektir.
Teknoloji bu hızla ilerledikçe yapay zekadan beklentimiz doğal olarak artacaktır. Ancak böylesi bir koçluk sistemi ortaya çıktığında ona erişmek sanıldığı kadar kolay olmayabilir. Çünkü nihayetinde yapay zekanın gelişimi bildiğimiz tüm meslekleri baştan sona dönüştürecektir. Ve insanlığın büyük çoğunluğu distopik bir gelecekte büyük bir yoksullukla karşı karşıya kalabilir.
instagram.com/drtayfuntopaloglu
Bugünün dünyasında böylesi bir yaşam rehberine herkesin ihtiyacı var. Sizi sizden iyi tanıyan, size doğru kararları vermenizde yardımcı olan ve ayrıca pek çok duygusal ve fiziksel ihtiyacınızı karşılayabilen bir araca kim hayır der ki?
Yapay zeka devrimsel bir değişim sunuyor bizlere; aynı tekerleğin icadı gibi veya internetin ortaya çıkması gibi. Dolayısıyla bildiğimiz her şeyi dönüştürecek potansiyele sahip bir şeyden bahsediyoruz. Uzak bir gelecekte bugün bildiğimiz tüm toplumsal işleyişin yeniden dizayn edilmesi gerekecektir.
Bugüne geri dönersek, koçluğun var olma nedeninden yola çıkarak yapay zekanın konumunu daha iyi anlayabiliriz. Koçluğu basit şekilde, kişinin yaşamındaki hedeflerine ulaşmak için faydalandığı profesyonel bir rehberlik süreci olarak tanımlayabiliriz. Bir insan, etkili bir koçla çalışırken zamanla kendini yakından tanıyabilir, hayatındaki sorunlara çözümler bulabilir ve gelecekteki hedeflerine doğru kararlı bir şekilde ilerleyebilir.
Temelde koçluk süreci bir insanın hayatında üç ana başlıkta önemli bir işleve sahiptir. Birincisi motivasyon, ikincisi karar verme ve üçüncüsü de psikolojik destektir. Elbette bunlara pek çok faydayı dahil edebiliriz. Ancak temelde her biri bu üç ana başlıktan birinde yer alacaktır. Burada unutulmaması gereken şey, koçluğun sizin adınıza karar veremediği ve hedeflerinizi sizin adınıza gerçekleştiremediğidir. O sadece yardımcı bir araçtır ve bunları yapacak olan yine siz olacaksınız.
Peki koçluk bağlamında düşündüğümüzde yapay zeka nerede duruyor? Bugüne kadar yüzlerce insana koçluk yaptım ve pek çok koçun yetişmesine vesile oldum. Bu alandaki deneyimlerim ve teknolojik gelişmeleri yakından takip etmem dolayısıyla yapay zekanın koçluk alanında büyük dönüşümler yaratacağını düşünüyorum.
Ancak şu bir gerçek ki yapay zeka teknolojisinin koçluk sürecine dahil olması için halen zamana ihtiyaç var. Yani bilim kurgu filmlerindeki kurgusal gerçekliği karşılaması için yapay zekanın halen daha uzun bir yol katetmesi gerekiyor.
Yapay Zeka Koçluğunun Artıları ve Eksileri Nelerdir?
Koçluk bağlamında düşündüğümüzde yapay zekanın önünde halen uzun ve büyük engeller bulunuyor. Öncelikle ilerleyen zamanda böylesi bir teknolojinin hayata geçmesi sizin ona hemen ve sınırsız şekilde ulaşabileceğiniz anlamına gelmiyor. Onun genele yayılması ve yaygınlaşması çok daha uzun bir zaman alabilir.
Başta söylediğimiz gibi yapay zeka koçluğu zamanla hayatımıza entegre olacaktır. Ancak bu süreçte bazı handikapların aşılması gerekiyor. Öncelikle gizlilik ve güvenlik endişelerini gidermek için temel adımların atılması gerekli. Sizin özel bilgilerinize tümüyle hakim olan ve her şeyinizi paylaştığınız bir sistem düşünün, bu hiçbir zaman yüzde yüz güvenli değildir. Sorumluluğu kabullenip bunu paylaşmak zorunda kaldığımızda kötü niyetli kişilerin olası saldırılarına açık hale gelebiliriz. En kötü senaryoda bu verileri belki de bizlere karşı kullanacak resmi veya özel kurumlarla paylaşma riskiyle baş başa kalabiliriz.
Bir diğer husus, online koçluktaki handikaplardan birisi olan fiziksel ortamı paylaşamamaktır. Çoğu zaman aynı ortamı paylaşmak pozitif bir etki yaratır ve yapay zeka koçluğunda bu durum eksik kalacaktır. Ayrıca ileride insansı robotların gelişimi mümkün olsa bile, bizlerin aklında hep koçumuzun gerçekte insan olmadığını bilmek olacaktır. Empatik özellikleri gelişse bile, hatta tamamen insan görünümüne evrilse de, bu yapaylık hissi var olmaya devam edecektir.
Yapay zeka koçluğunun en büyük artısı kanımca karar vermekteki etkinliği artırma konusunda olacaktır. Geçmişteki bilgiler ile büyük verileri analiz edebilmesi ve gelecekteki sonuçları öngörebilmesi karar verme sürecinde büyük bir fark yaratabilir. Yapay zeka koçu size kişisel önerilerde bulunup doğru kararlar vermenize yardımcı olabilir.
Bunu yanında öğrenme becerilerimizi geliştirerek eğitim süreçlerimize büyük bir fayda sağlayabilir. Bu da doğru eylemlerle birleştiğinde hedeflerimize ulaşmamızda kolaylaştırıcı bir etkide bulunacaktır.
Ayrıca yapay zeka koçluğu sağlık temelinde önemli faydalar sağlayacaktır. Sağlık odaklı koçluk uygulamasıyla kullanıcıların sağlık hedeflerini, örneğin, kilo verme, egzersiz programlarını belirlemesine ve izlemesine yardımcı olabilir.
Beslenme önerileri, egzersiz rutinleri ve günlük yaşam faaliyetlerini takip etme konusunda etkili bir rehberlik sunabilir.
Elbette günün her saati sizinle olup hayatınıza eşlik eden bir sistemin varlığı başlarda size keyifli gelecektir. Ancak bir süre sonra ondan uzak kalmak isteyebilirsiniz. Hatta kim bilir online olma süreniz azalırken, zamanla daha gerçek deneyimlere ihtiyaç duyar hale gelebilirsiniz.
Akla gelen bir başka husus, yapay zekanın insanları kendine muhtaç haline getirme olasılığıdır. Yapay zeka koçunun size müthiş katkılar verdiğini düşünürken, zamanla bu sistem sizi kendisine mahkum kılabilir. Bir süre sonra onsuz bir şey yapamadığınızı fark edeceksiniz.
Ayrıca muhtemelen bu bir ticari hizmet olacaktır ve abonelik sistemiyle işleyeceği için, sizden aldığı tüm kişisel verileri sizin aleyhinize kullanma riski de söz konusu olabilir.
Son olarak, yapay zeka koçuyla çalışırken beklentiyi düşük tutmak gerekebilir. Her ne kadar gelişmiş bir sistemden bahsediyor olsak da hayatımızdaki etkisinin bizlerin niyet, amaç ve azmiyle doğru orantılı olacağı unutulmamalıdır. Ayrıca sunulan bazı çözümlerin size uygun düşmediğini, yanıtların samimi gelmediğini veya bazen yaratıcı çözümler gerektiren durumlarda etkisiz kaldığını görebilirsiniz. Sonuçta insanoğlu içgüdüsel, duygusal ve zihinsel bir sistemler bütünüdür.
Sonuç olarak, yapay zeka koçluğunun ilerleyen süreçte kişisel ve profesyonel gelişim için güçlü bir yardımcı araç olacağını düşünüyorum. Ancak bahsettiğim handikapları aşmadan, ihtiyaçları tümüyle karşılayan birincil ve tekil bir çözüm sunabilmesi kolay görünmüyor. En sonunda insanoğlunun doğasından gelen bazı özelliklere, samimiyete ve güvene her daim ihtiyaç duyulmaya devam edecektir.
Uzak bir gelecekte her şeyin yapay zekaya entegre olacağı bir dünyayı öngörmek zor değil. Yakın bir gelecekte ise, yine insanların merkezinde olduğu ve yapay zeka teknolojisinin bu sürece değer kattığı iş modellerinin en iyi sonuçları vereceğini öngörüyorum.
Koçluk bağlamında düşündüğümüzde, yakın bir zamanda insan temelinde yürütülen koçluk sürecinin yapay zeka ile desteklendiği bir işbirliğine dönüşmesi muhtemel görünüyor. Ancak geleceğin dünyasında tüm handikaplarına rağmen insan tarafına kayan dengenin, zamanla yapay zeka lehine değişerek tamamen yapay zeka koçluğuna evrileceğini öngörüyorum.
