Motivasyon Kuramına Giriş
Motivasyon kavramının temelleri ilk çağ filozoflarına kadar uzansa da, kuramsal ve bilimsel olarak araştırılması sanayi devrimiyle birlikte başlamış ve çalışanların verimini artırmada bir araç olarak görülmüştür. Önceleri basit bir “isteklendirme” olarak tanımlanan motivasyon, günümüzde “hedefe yönelik çabalara neden olan tüm unsurları içine alan bir süreç” olarak ifade edilmektedir.
Herhangi bir motivasyon kuramı bireylerin sergiledikleri davranışların nedenleri ile bu davranışa neden olan süreçleri açıklamaya çalışmaktadır. Pek çok kuram genellikle her ikisinden ziyade biri üzerinde daha güçlü şekilde odaklanma eğilimi göstermektedir (Tosi vd., 1990; 268). Motivasyon kuramları gereksinim-kapsam (need-content) kuramları ve süreç (process) kuramları olmak üzere iki kısımda incelenebilmektedir.
Motivasyon Kuramlarının Sınıflandırılması
Motivasyon (Teorileri) Kuramları
1. Kapsam Kuramları
2. Süreç Kuramları
2.1.Beklenti Kuramı (Expectancy Theory)
2.2.Adams’ın Ödül Adaleti ve Eşitliği Kuramı (Equity Theory)
2.3.Locke’un Amaç Saptama Kuramı (Goal Setting Theory)
2.4.Koşullanma Kuramı (Reinforcement Theory)
2.5.Nedensellik Yükleme/Atfetme Kuramı (Attribution Theory)
– Heider’in Nedensellik Yükleme Kuramı
– Nedensellik Yükleme Süreci
– Weiner’in Nedensellik Başarı Kuramı
– Başarı Güdüsü ve Nedensellik Yükleme İlişkisi
Maslow’un Gereksinimler Hiyerarşisi Kuramı (Hierarchy of Needs)
Alderfer’in E.R.G. Kuramı (Existence-Relatedness-Growth Theory)
McClelland’ın Gereksinimler Kuramı (McClelland’s Theory of Needs)